ÇİFTÇİ BROŞÜRÜ No: 124
ARICILIKTA MEVSİMSEL BAKIM İŞLERİ
Uzm. Ş. Ömür UYGUR
Bal Arılarının İlkbahar Bakımı
Kış aylarında arıların faaliyetleri çok sınırlıdır. Arılarda aktif dönem kışın sona ermesiyle yeniden
başlar. İşçi arılar temizlik uçuşu yaparak dışkılarını kovan dışına bırakırlar. Soğuk ve şiddetli geçen kış
aylarında bazı kolonilerde ağır kış kayıpları meydana gelebilir, ana arı kayıpları olabilir ve bunun
sonucunda da koloni düzeni bozulabilir. Bu nedenle arıcılar erken ilkbaharda, hava koşullarının uygun
olduğu öğle saatlerinde koloni kontrolleri yapmalı, anasız ve zayıf kovanları gözden geçirerek önlem
almalıdırlar. Arıların doğal koşullardan en iyi şekilde yararlanması ve bal üretmesi için iyi bir bakım,
yeterli besleme ve koloninin bilinçli biçimde yönetimi şarttır. İlkbahar bakımında yapılacak işler aşağıda
özetlenmiştir.
Arılığın düzenlenmesi: Arıların kovanlarını şaşırıp başka kovanlara girmesini önlemek için
kovanların farklı renklerde boyanmasında yarar vardır. Rutubeti önlemek için kovanların taş, tuğla gibi
maddeler üzerine alınarak yerden 20-25 cm yükseltilmesi gerekir. Uçuş başladıktan sonra kovanların
yerleri değiştirilmemelidir. Koloniler arasında yan yana en az 2 metre, arka arkaya en az 3 metre mesafe
olmalı ve kovanlar birbirinin tam arkasına gelmeyecek şekilde yerleştirilmelidir.
İlk kontrol : Arılar ilk uçuşlarını yapıp dışkılarından kurtulup rahatladıktan sonra hava
sıcaklığının 15 ºC olduğu rüzgarsız ve güneşli bir günde ilk kontroller yapılmalıdır. Kovan dip tahtası
temizliği de denilen bu ilk kontrolde kış ayları boyunca dip tahtası üzerine düşen petek kırıntıları, arı
ölüleri ve küfler temizlenmelidir. Temizlik sırasında arılı ve ballı çerçeveler, temizlenmiş kovanlara
yerleştirilir. Boşalan kovan temizlenir ve yeniden kullanılmaya hazır hale getirilir.
İkinci kontrol: Kovan dip tahtası temizliğini izleyen günlerde kolonilerde daha ayrıntılı ikinci bir
kontrol (büyük kontrol) yapılır. Kontroller sırasında koloniler arı varlığı, kuluçka ve ana arının durumu,
gıda ihtiyacının olup olmaması, hastalıklar ve genel temizlik açısından dikkatle incelenir. İncelemeler
sırasında arılı çerçeveler kovan üzerinde tutulmalıdır. Çünkü ana arı ve genç arılar kovan dışına
düşebilir.
Zayıf kovanların birleştirilmesi: Ana arısını kaybetmiş kovanlara verilecek çiftleşmiş genç ana
arı yoksa, bu durumda anasız olan kovan; analı zayıf bir kovanla veya ana arısı yaşlı bir koloninin ana
arısı öldürülerek birleştirilmelidir.
Ana arının değiştirilmesi: Kışın ana arısını kaybetmiş veya ana arısı yaşlanmış olan kolonilere
çiftleşmiş genç ana verilmelidir. Böylece ana nektar akımına güçlü kolonilerle girilmiş olur ve verim artar.
Zararlılar ve hastalıklarla mücadele: Kolonilerde yavru gelişimi başlamadan önce mutlaka
varroa ile mücadele yapılmalıdır. Arılar üzerinde pasif kışlama döneminde bulunan varroa paraziti, aktif
üreme dönemine geçmeden önce yapılacak mücadele çok etkin ve kesin sonuç verir. Bu arada nosema,
Amerikan veya Avrupa yavru çürüklükleri, kireç hastalığı ve diğer hastalıkların olup olmadığı gözden
geçirilir. Zararlılar ve hastalıklarla mücadelede Tarım ve Köyişleri Bakanlığından ruhsat almış ilaçlar
kullanılmalıdır. Ruhsatsız ilaçlar bal ve bal mumunda kalıntı bırakmakta ve bunlar da insan sağlığını
olumsuz yönde etkilemektedir.
Suni oğul hazırlığı: İlkbahar ortalarında kuluçkalığa sığmayan çok güçlü koloniler varsa, oğulu
önlemek için zaman geçirilmeden bunlara ballık verilmelidir. Eğer koloni sayısı artırılmak isteniyorsa,
güçlü koloniler yeni çiftleşmiş bir ana arı ile bölünmeli ve suni oğul elde edilerek koloni sayısı kontrollü
bir şekilde artırılmalıdır.
Besin kontrolü: Kıştan çıkan arılarda besin stoğunun kontrolü şarttır. Kolonideki arı ve yavru
mevcuduna yetecek miktarda bal ve polen stoku yoksa ilkbahar beslemesine derhal başlanmalıdır.
Koloninin beslenmesinde kullanılacak olan maddeler; arıların doğal gıdası olan bal, polen ve su
karışımlarına yakın olmalıdır. Erken ilkbaharda arıların beslenmesinde polen katkılı kek kullanılması,
kovandaki nemi yükseltmediği için arı sağlığı açısından daha uygundur. İlkbahar şurup beslemesine
yöredeki ana nektar akımından 42 gün önce başlanır. Şurup 1:1 (su:şeker) oranında hazırlanır.
Şuruplama yöredeki nektar akımının başlamasından 7 gün öncesine kadar yapılabilir. İlkbaharda
uygulanacak iyi hazırlanmış bir besleme programı, koloninin güçlenmesine ve yöredeki nektar
akımından koloninin en iyi şekilde yaralanmasına yardımcı olur.
Bal Arılarının Sonbahar Bakımı
Arılarda kış kayıplarının azaltılmasında sonbahar bakımının önemi büyüktür. Sonbahar bakım
ve beslemesine bal hasadından sonra başlanır. Kolonilerin kışı geçirmek için yeterli bala sahip olup
olmadıklarına ve ana arının kovanda mevcut olup olmadığına bakılır.
Ana arının değiştirilmesi: Ana arısı yaşlanmış veya bal hasadından sonra ana arısını
kaybetmiş olan kolonilere çiftleşmiş genç ana arı verilmelidir.
Zayıf kovanların birleştirilmesi: Yapılacak kontrollerde arı mevcudu az olan zayıf koloniler,
anasız koloniler, ana arısı yaşlanmış, verimsiz ve sakat koloniler birleştirilmelidir. Zayıf kolonilerin kışın
daha fazla kayıp verecekleri, daha fazla bal tüketecekleri ve ilkbahardaki gelişimlerinin çok yavaş
olacağı unutulmamalıdır.
Suni oğul hazırlığı: Bal hasadı sonunda kuluçkalığa sığmayan çok güçlü koloniler varsa,
bunlar yeni çiftleşmiş genç bir ana arı ile bölünmeli ve suni oğul üretilmelidir.
Besin kontrolü: Kışlatmaya alınan arı aileleri kış mevsimi süresince ve ilkbaharda yemleme
yapılıncaya veya çiçeklenme dönemi başlayıp arılar doğadan yeterince nektar ve polen taşımaya
başlayıncaya kadar kış yiyeceği olarak sonbaharda kendilerine bırakılan bal ve polen stokunu
kullanırlar. Koloninin kuvvet durumu, yavru yetiştirme faaliyeti ve kovana taşınan bal özünün cinsi
koloninin kışlık bal ihtiyacını etkiler. Hasattan sonra koloninin kışlık bal ihtiyacı olarak, her arılı çerçeve
için bir ballı çerçeve (2 kg sırlı bal) kovanda bırakılmalıdır. Kolonilere yeterince kışlık bal ve polen
bırakılmış olsa bile bal hasadından sonra şurupla besleme yapılmalıdır. Sonbahar beslemesi için
hazırlanan şeker şurubunun şeker su oranı 2:1 olmalıdır. Kolonilere verilen şeker şurubu ana arının
yumurtlama hızını yeniden artırarak birkaç generasyon genç, yıpranmamış işçi arı yetiştirilmesini sağlar.
Genç işçi arılarla kışa giren ailelerde kışın kadro azalması az olur ve koloniler fazla bir kayıp vermeden
bahara çıkarlar. Bakım ve kontrolleri yapılan kolonilere kışlama düzeni de verilmelidir. Arıların
saramadığı boş petekler kovandan alınmalı ve kovan içi bölme tahtası ile daraltılmalıdır. Ayrıca
kovanlardaki yarık ve çatlaklar onarılmalı, uçuş delikleri daraltılmalı ve örtü bezleri kalınlaştırılmalıdır.
Hastalık kontrolü: Kolonilerde kireç hastalığı, Amerikan yavru çürüklüğü, Avrupa yavru
çürüklüğü, nosema ve diğer mantar türü veya bakteriyel hastalıkların bulunup bulunmadığı dikkatlice
incelenmelidir. Hastalıklı kolonilere rastlanmış ise mutlaka konu ile ilgili bir uzmana başvurulmalıdır.
Sonbaharda kolonideki arı miktarı doğal ölümlerin başlaması ile giderek azalırken, aynı kovanda arı
başına düşen varroa sayısı hissedilir biçimde artar. Sonbahar sonlarında varroa mücadelesi yapılmadığı
taktirde, özellikle kışı ılık geçen bölgelerde koloni kayıpları kaçınılmaz olur. Varroa mücadelesi yavrusuz
dönemde bal hasadından sonra yapılmalıdır. İlaçlamada Tarım ve Köyişleri Bakanlığından ruhsatlı
ilaçlar, uygun zamanda ve uygun dozda kullanılmalıdır.
Arılarınız sağlıklı, balınız bol ve kazancınız bereketli
olsun…

SON BAHAR HAZIRLIĞI

Sonbahar başlangıcında saglanması gereken optimum koşullar.
a)Uygun bir genç ve verimli ana arı,
b)Bu ana arının oluşturduğu çoğunluğu genç arılardan meydana gelen güçlü bir populasyon,
c)İlkbaharda yeterli nektar ve polen akımı başlayıncaya değin yetecek düzede kış ve bahar besinin depolanması,
Genç ana arılar yaşlılara oranla kışın daha az ölüm riski taşıdıklarındanve daha iyi bir kış kuluçkası yaptıklarından genç analı koloniler daha garantili olarak kışı geçirirler.Populasyonları daha düşük olduğu halde ikinci oğulların daha iyi kışlamasının nedeni budur.
Ana arılar kışı uzun geçen bölgelerde yumurtlamayı uzun bir süre ara verdiklerinden ılıman bölgelere göre ana arıaz yıpranır.
Genç ana arı ile sonbaharda oldukça güçlü ve çoğu genç arılardan oluşan bir populasyon çok iyi bir kışlama özelliği gösterir.
Sonbahar hazırlığı başlarken kovan içinde arının yeterli besinin olup olmadığına ve havaların soğuyacağından kovan içi daraltması ve uçuş deliğinin daraltılması unutulmamalı.

YENİDEN MERHABA

Uzun zamandır blogta sizinle olamadığım icin üzgündüm.Su anda tekrar beraber olmaktan mutluluk içindeyim.
Gelelim sitede bulusma amacımıza yani arılara ve siz değerli arıcı kardeşlerime:
Bildiğiniz gibi bu mevsim arılarımızın sonbahar bakımı ve kışa hazırlık dönemidir.Bazı bölgedeki hasat mevsimi iyi geçmiş olup bazı bölgelerimiz kötü geçti.Ama arılarımız için güzel başlayıp kötü bir son oldu.Niye diye sorarsanız?Çünkü bahara girerken arılarımızın durmu gayet güzeldi.Sonra havaların ve mevsim şartlarının kötü yani çok fazla kurak gitmesinden dolayı arılarımız gerekli verimi veremedi.Bunun içindir ki arılarımızı gelecek seneye iyi bir hazırlık yapabilmek için sonbahar ve kış hazırlıklarının iyi bir şekilde geçmesi gereklidir.Biz bunun için yöremizin gereği üzere arılarımızı iyi bir VAROA ilaçlaması ve kışa genç bir arı nüfusu ile girmek için hazırlıklarımıza eylul ayından beri başlamış bulunmaktayız.
İyi bir sonbahar ve kış geçirip bal mevsimine güzel bir şekilde girmeyi temmenni ederim.MUHAMMET DURGUT

BEYİN BU...

Biz insanoğlu etrafımızda olan şeylerin neler olduğunu biliyormuyuz? Yüce yaratan en mükemmel şekilde her şeyi bizler için yarattığını unutmayalım. Geçenlerde elime geçen bir yazıyı siz değerli gönül dostlarımla paylaşıyorum. Teknolojinin vardığı son çılgınlıklara bakıpta şaşırdığımız oluyar ya, esas şaşkınlık veren olayların farkına varalım. Bir arının yaptıklarının milyarda birini henüz başarmış bile değiliz. Günümüzde en hızlı bilgisayarlar saniyede 16 milyar işlem yapabilmekte iken arının beyini saniyede 10 trilyon işlem yapabiliyor. İnsan Picasso'nun yapmış olduğu resimleri alkışlarken asıl manzarayı oluşturan Zatı görememekte, O'na teveccüh etmemektedir.
Bu tablo, Animal dergisi Temmuz 2006 sayı 244 den alınmıştır.
Not: Tabloyu tıklayarak büyütün.

VARROA.

Arıcının en büyük düşmanı olan varroa mücadelesini ilkbahar şurubuna başlamadan önce yaparsak çok iyi sonuçlar alırız. İlaçlamada insan sağlığına zarar vermeyen ve iyi sonuçlar alınan ilaçların kullanılması arılarımız kadar tüketiciler içinde son derece önemlidir. Yukarıdaki tabloyu tıklayarak büyütün.

KÖYDEN HABERLER...

Dün köydeki arılarımın yanına gittim. Karlı olmasına rağmen arılar güneşi görünce çalışıyorlardı. Köyümüzde 40 santim kar yağdı, ama bu günlerde epeyce eridi.

Köyümüzün görüntüsü ve amcam Hasan DURGUT'un arılığı, 60 civarında koloniye sahiptir.

BAŞLANGIÇ...

En büyük yardımcım; Bizim ailede arıcılık dededen kalma sanattır ben bildim bileli bahÇemizde arı kovanı vardır. Dedem Ali DURGUT 1927 doğumlu (Rahmetli) bizlere arıcılığı miras bırakmıştır. O yıllarda bölgemizde daha çok kara kovan bulunurdu, ilk fenni kovanı bölgemizde kullanan birisi olarak bizlere çok güzel bir miras bıraktı. Babamında aynı hevesle devam etmesi bizim de bu işe merak sarmamıza vesile oldu.
Babam Selahattin DURGUT şimdilerde annemle birlikte hem kovanlarımızın bakımını hemde gerekli işleri yapmamızda en büyük yardımcımdır. Şimdi bende eşim ve çoçuklarımla beraber işten arta kalan vakitlerimde sabit ve gezginci arıcılık yapıyorum. Benim gibi bir çok kişinin arıcılığa başlamasına vesile oldukları için hepsinden ALLAH razı olsun.

MERHABA...

Kdz.EREĞLİ Bayat köyünde ikamet ediyorum. TTK(Türkiye Taş Kömürleri) Armutcuk müessese müdürlüğünde ilk yardım hizmetlerinde çalışıyorum. Bundan böyle elimden geldiğince yaptığım tarım ve arıcılık çalışmalarımı sanal ortamda paylaşmaya çalışacağım. Arıcılık hayatıma 1985 yılında başladım, şu anda 60 arılı kovanla devam ediyorum. Bulunduğumuz yerde çoğrafi özelliğinden dolayı çok kaliteli kestane balı üretimi yapıyoruz. Bunun yanında POLEN ve ARI SÜTÜ üretimi de yapıyorum. ZONGULDAK İLİ ARI YETİŞTİRİCİLERİ BİRLİĞİ üyesiyim ve kurucular kurulu üyesiyim. Tüm arı sevdalılarına selam olsun. Saygılarımla